Zestien multidisciplinaire consortia ontvangen ruim tien miljoen euro om de bouwstenen van leven te doorgronden.
28 november 2016
NWO, ZonMw, FOM en STW kennen met het programma Bouwstenen van Leven ruim 10 miljoen euro toe aan onderzoekers in zestien verschillende publiek-private consortia. Het onderzoek van de multidisciplinaire teams richt zich op het beter begrijpen van cellulaire systemen, vanuit het perspectief van de moleculaire bouwstenen. De gehonoreerde consortia opereren op het grensvlak van fysica, chemie, biologie, geneeskunde, informatica en systeemanalyse.
De cel, met al haar componenten, vormt de basis van leven. Het programma Bouwstenen van Leven heeft als doel om een fundamenteel begrip te krijgen van de moleculaire structuren, dynamiek en interacties die aan de basis liggen van de functies van cellen. Daarnaast beoogt het Bouwstenen van Leven-programma om deze kennis uiteindelijk toe te kunnen passen in bijvoorbeeld de ontwikkeling van medicijnen, meetapparatuur, voeding en gewassen. De binnen het Bouwstenen van Leven-programma beschikbaar gestelde financiering is bedoeld om multidisciplinaire samenwerkingen tussen academische onderzoekers en private bedrijven te versterken. Het Bouwstenen van Leven-programma verdiept het fundamentele begrip van de bouwstenen van het leven en bevordert daarnaast de maatschappelijke en economische implementatie van de nieuwe kennis. Het programma Bouwstenen van Leven is een cross-sectoraal initiatief vanuit de NWO-gebieden Aard en Levenswetenschappen, Chemische Wetenschappen, FOM/Natuurkunde en ZonMw en STW. Het programma is opgezet in samenwerking met de Topsectoren Agri&Food, Chemie, High Tech Systemen & Materialen, Life Sciences & Health, en Tuinbouw&Uitgangsmaterialen. Consortia van academische onderzoekers en bedrijven dienden een interdisciplinair onderzoeksplan in. De meerwaarde van het consortium boven reeds bestaande samenwerkingen was één van de vier beoordelingscriteria, naast wetenschappelijke kwaliteit, mate van passendheid binnen het programma en het potentieel voor maatschappelijke en economische implementatie. De private partners dragen 10% bij aan het projectbudget. In deze ronde ontving NWO in totaal 48 ontvankelijke aanvragen, waaronder:
Bakstenen en specie; hoe archaea hun celmembranen bouwen
Prof. Dr. A. J. M. Driessen, Rijksuniversiteit Groningen - DSM Innosyn, KE Instruments
Archaea, micro-organismen, leven vaak onder extreme condities zoals temperaturen tot op wel 120 graden en een hoge zuurgraad. Hun celmembraan is opgebouwd uit complexe lipiden en bijzonder ondoordringbaar. Het is deels nog een raadsel hoe archaea die membraanlipiden maken. Dat zal in dit onderzoek worden opgehelderd door archaea te voeden met synthetische precursors van deze lipiden, voorzien van de stabiele isotoop 13C, en de producten te analyseren. Ook zullen de betrokken enzymen worden geïdentificeerd. De ontwikkelde kennis zal worden gebruikt voor de bestrijding van de tuberculosebacterie die zich op een vergelijkbare manier beschermd tegen ons immuunsysteem.